Borelioza jest zoonozą (choroba odzwierzęca) należącą do chorób odkleszczowych. Może być jednak przenoszona przez inne pasożyty, np. komary, wszy, pchły, meszki, muchy końskie, moskity i niektóre roztocza. Szacuje się, że minimum 2% komarów może przenosić boreliozę (rezultat badań ośrodka z Wrocławia sprzed wielu lat), ale nowsze doniesienia mówią nawet o 12% w Europie środkowej i wschodniej oraz 22% w endemicznych obszarach w USA. Liczby te by tłumaczyły masowy charakter zachorowań na boreliozę i koinfekcje. Także kontakty seksualne mogą być źródłem zakażenia (znaleziono DNA bakterii borrelia w spermie) oraz transfuzja krwi, transmisja poprzez łożysko, karmienie piersią. Prawdopodobnie niektóre typy bakterii wywołujących boreliozę (borrelie duru powrotnego) mogą być także przenoszone pomiędzy ludźmi poprzez kontakt bezpośredni, drogą kropelkową.
Medycyna akademicka ma duży problem z rozpoznawaniem boreliozy, chociaż nie jest ona chorobą rzadką, ale bardzo powszechnie występującą. Być może nawet kilkadziesiąt procent społeczeństwa jest nosicielem bakterii borrelia, także ryzyko zakażenia jest bardzo wysokie, w tym kilkukrotnego zakażenia. Choroba może mieć bardzo zróżnicowane nasilenie i bardzo różne objawy. Duże znaczenie ma sprawność układu odporności, która może decydować o stopniu zjadliwości rozwoju choroby, stanie pacjenta i rokowaniach na wyzdrowienie. Objawy boreliozy są podobne do wielu innych chorób, a jest niewiele objawów, które nie należą do boreliozy. To właśnie utrudnia jej rozpoznanie i dlatego zwykle nie jest prawidłowo diagnozowana. Borelioza to złożona choroba. Składają się na nią również koinfekcje przenoszone przez kleszcze, takie jak np. babeszjoza, kleszczowe zapalenie mózgu. Najbardziej agresywny przebieg ma zwykle borelioza wywołana przez borrelia burgdorferi lub borrelia afzelli, które często powodują choroby autoimmunologiczne. Neuroborelioza natomiast najczęściej jest wiązana z b.garinii.
Rumień wędrujący
Jeśli po ugryzieniu przez pasożyta wystąpił rumień na pewno doszło do zakażenia boreliozą. Objaw ten występuje niestety tylko u małej części zakażonych osób. U około 30% dorosłych oraz 10% dzieci. Rumień wędrujący daje więc natychmiast pewność, iż po ugryzieniu doszło do zakażenia boreliozą.
Szybka diagnoza jest bardzo ważna
Żadna diagnostyka laboratoryjna (tzw. medyczna) nie jest w stanie potwierdzić boreliozy od razu po zakażeniu. Natomiast już nawet w kilka dni od zakażenia będzie w stanie ujawnić to test biorezonansowy stwierdzający bakterie borrelia. Konwencjonalne badanie laboratoryjne na obecność przeciwciał bakterii borrelia będzie możliwe dopiero po ok miesiącu. Jest to zwykle za późno na zahamowanie rozwoju choroby. Od razu po zakażeniu powinny być bowiem podane odpowiednie antybiotyki, które dają tylko szanse, a nie gwarancje na wyleczenie, inaczej borelioza przechodzi w fazę przewlekłą, rozsianą i jej usunięcie metodami farmakologicznymi bywa często niemożliwe. Pacjenci z boreliozą chroniczną mają długą i trudną drogę do wyzdrowienia. Bardzo wzrasta wtedy też ryzyko dokuczliwego zespołu poboreliozowego.
70% chorych na boreliozę nie było nigdy ugryzionym przez kleszcza lub nie przypomina sobie takiego incydentu. Oznacza to, iż źródła zakażenia były inne niż kleszcze lub większość ugryzień pozostaje niezauważona.
Stadia boreliozy
Postać boreliozy jest zwykle stopniowana, jako postać wczesna i postać przewlekła. Stosowana jest także klasyfikacja na postać miejscową i postać rozsianą. Na początku infekcji zaatakowanych jest wiele organów, ale mimo to chory może nie odczuwać widocznych objawów. Następnie (po miesiącach, latach) wiele symptomów zaczyna się uwidaczniać. Najbardziej będzie to zwykle widoczne w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym (neuroborelioza). Zwykle także w układzie mięśniowo-szkieletowym oraz w układzie krążenia. Pomiędzy postacią wczesną, a postacią przewlekłą występuje bardzo duże zróżnicowanie stanu pacjenta.
Wczesny okres choroby – postać ograniczona – rumień wędrujący, postać rozsiana (objawy nie trwają dłużej niż 12 miesięcy) – rumień wędrujący mnogi, zapalenie stawów, wczesna neuroborelioza, zapalenie mięśnia sercowego i inne zmiany narządowe.
Późny okres choroby – zakażenie przewlekłe, gdzie zmiany narządowe utrzymują się ponad 12 mies.
cyt.: „http://borelioza.warszawa.pl/”